Abstract:
Een van de voornaamste bevindingen uit eerder onderzoek naar bedrog is dat leugenaars minder details weten te rapporteren en over het algemeen vager zijn dan waarheidssprekers. In het huidige onderzoek is gepoogd om te zien of er relatieve, meetbare taalverschillen bestaan tussen leugenaars en waarheidssprekers.
Gepoogd werd deze vraag te beantwoorden door middel van een kwalitatief
onderzoek, waarin proefpersonen werden uitgenodigd om zowel een leugen als een
waar gebeurd verhaal te vertellen. De teksten die hieruit voortkwamen zijn
geanalyseerd door middel van een analyseschema dat alle relevante elementen uit de literatuur bevatte (bijvoorbeeld jargongebruik en rapportage van ruimtelijke, temporele of zintuiglijke details). Daarnaast werd onderscheid gemaakt tussen specifieke en vage details. Ook zijn concreetheid en tekstlengte vergeleken.
Uit de resultaten bleek dat waarheidsvertellers meer specifieke ruimtelijke details en
meer specifieke overbodige details vermeldden, en dat zij vaker verwezen naar derden.
Leugenaars, daarentegen, vertelden meer vage ruimtelijke details en gebruikten vaker het stopwoord gewoon. Wanneer de variabelen gegroepeerd werden bleek een groter, algemeen effect te bestaan. Waarheidsvertellers rapporteerden significant meer specifieke details, terwijl leugenaars juist meer vage details rapporteerden.
