‘Janneke mag schillen. En Jip mag eten.’ Een representatie-kritische analyse van twee Jip-en-Jannekeverhalen en de invloed van auteursprestige op participantenoordelen over genderrollen in diezelfde verhalen
Keywords
Loading...
Authors
Issue Date
2021-07-13
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Annie M. G. Schmidt is een van de meest bekende kinderboekenauteurs van Nederland. De serie verhalen over Jip en Janneke zijn wellicht het bekendst onder haar werk. Zowel tegenwoordig als in het verleden zijn deze verhalen bekritiseerd omdat ze ouderwets zouden zijn, in het bijzonder op het gebied van stereotiepe genderrollen. De verhalen en Schmidt zelf blijven echter nog altijd erg populair, zo blijkt uit het feit dat een Nederlandse politicus recent veel kritiek over zich heen kreeg nadat ze beargumenteerde dat de verhalen op sommige punten verouderd zijn.
In deze scriptie zijn ten eerste twee Jip-en-Jannekeverhalen geanalyseerd aan de hand van de representatiekritiek. Volgens mijn analyse bevat een van de twee ('Jip snijdt zich') inderdaad stereotiepe genderrollen, terwijl de genderrollen in het andere verhaal ('Mandje appels voor opa') beschreven kunnen worden als gelijkwaardig. Ten tweede hebben twee participantengroepen een vragenlijst ingevuld over hun mening rond de stereotiepe genderrollen in de door mij geanalyseerde verhalen. Bij een van de twee groepen werd de auteursnaam expliciet vermeld voorafgaand aan elk verhaal. De andere groep vulde de vragenlijst in zonder te weten dat deze verhalen geschreven zijn door Schmidt; zij lazen geanonimiseerde versies van de verhalen. De resultaten van deze twee groepen zijn vervolgens met elkaar vergeleken, om te onderzoeken of het vermelden van de auteursnaam gerelateerd is aan de oordelen die participanten hebben over genderrollen in de twee verhalen. De vergelijkingen lieten zien dat beide groepen kritisch waren over genderstereotypen in 'Jip snijdt zich', en dat er geen significant verband is tussen de vragenlijstversie (niet-geanonimiseerd of geanonimiseerde verhalen) en de oordelen die participanten hebben over stereotiepe genderrollen in de teksten. Beide participantengroepen bestonden grotendeels uit jonge mensen (rond de 20-25 jaar). Later onderzoek zou zich daarom onder meer kunnen richten op de vraag of Schmidts prestige daadwerkelijk geen invloed heeft op het oordeel van de lezer, of dat het ontbreken van een verband tussen vragenlijstversie en lezersoordelen wordt veroorzaakt door het feit dat jonge mensen kritischer lijken te zijn over genderstereotypen.
Description
Citation
Supervisor
Faculty
Faculteit der Letteren