‘Staatsbosbeheer van ons allemaal’. Vermaatschappelijking als motief voor de verzelfstandiging van Staatsbosbeheer in 1998; een trendbreuk of continuïteit in het Nederlandse natuurbeleid?
Keywords
Loading...
Issue Date
2023-03-15
Language
nl
Document type
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title
ISSN
Volume
Issue
Startpage
Endpage
DOI
Abstract
Vermaatschappelijking is rond de millenniumwisseling een expliciete rol gaan spelen in het Nederlandse natuurbeleid. Maar wat is vermaatschappelijking eigenlijk, en in hoeverre was
het te beschouwen als een nieuwe koers? Dit onderzoek is een poging om deze ontwikkeling beter te doorgronden vanuit een historisch perspectief. Als centrale onderzoekcasus is er
gekeken naar de verzelfstandiging van Staatsbosbeheer in 1998. Hierbij speelde vermaatschappelijking namelijk (officieel) een belangrijke rol, als argument voor de externe
verzelfstandiging tot zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) naast het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV).
Deze verzelfstandiging kan worden geplaatst in de privatiserings- en verzelfstandigingsgolf van overheidsdiensten in de jaren ’80 en ’90. Het primaire doel hiervan
was kostenbesparing door het afstoten van overheidstaken, in lijn met het neoliberale beleid van de opeenvolgende kabinetten Lubbers. Verschillende varianten van het ‘op afstand
plaatsen’ kwamen in beeld. In het geval van Staatsbosbeheer werd uiteindelijk gekozen voor externe verzelfstandiging. Naarmate het verzelfstandigingsproces vorderde ontstonden er
echter twijfels over de voordelen van dit beleid. Vermaatschappelijking werd in de laatste fase als argument toegevoegd om het parlement te overtuigen van de noodzaak van de externe
verzelfstandiging. Het was vooral een manier om het neoliberale verzelfstandigingsbeleid te continueren. Dit werd echter gepresenteerd als een vernieuwing voor het natuurbeleid en
Staatsbosbeheer zelf, door medezeggenschap zou het maatschappelijk draagvlak groeien.
Een historisch perspectief op de vermaatschappelijking van natuurbeleid wijst er echter op dat dit geenszins een nieuwe beleidsrichting was. Hoewel deze trend niet altijd
dezelfde ‘richting’ had, kan er wel worden gesproken van een continue golfbeweging van vermaatschappelijking in het Nederlandse natuurbeleid. Staatsbosbeheer heeft zich in grote
lijnen conform deze beweging ontwikkeld en kan daarmee als representatief voor dit natuurbeleid worden beschouwd. De vermaatschappelijkingopdracht van Staatsbosbeheer
kan beter worden getypeerd als een nieuwe invulling van de vermaatschappelijking van natuurbeleid dan als een trendbreuk. Bovendien is ook de vermaatschappelijkingsopdracht
uiteindelijk toch vormgegeven in lijn met het neoliberale beleid, waarbij (economische) medeverantwoordelijkheid centraal staat in plaats van draagvlak door medezeggenschap.
Description
Citation
Supervisor
Faculty
Faculteit der Letteren