Zuid-Afrika: broedervolk, beloofd land en zondebok. Een onderzoek naar de beeldvorming over Zuid-Afrika binnen de Gereformeerde Gemeenten (1945-1996)

Abstract

Deze scriptie gaat in op de verhouding tussen migratie en religie. De hoofdvraag is: Hoe stelden de Gereformeerde Gemeenten zich tussen 1945 en 1996 in De Saambinder op tegenover Zuid-Afrika met betrekking tot emigratie, kerk en (apartheids)politiek? Deze thema's worden onderzocht voor de tijdvakken 1945-1969, 1970-1979 en 1980-1996. Binnen genoemd kerkverband vond de interesse voor Zuid-Afrika als emigratieland in de eerste helft van de jaren zeventig haar absolute hoogtepunt. De isolationistisch ingestelde Gereformeerde Gemeenten hebben zich - evenals de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en in tegenstelling tot de grote Nederlandse protestantse kerkverbanden - tot de jaren negentig positief opgesteld tegenover de Apartheid, hoewel de zwarten vanaf 1974 niet meer als minderwaardig werden afgeschilderd. Het thema Zuid-Afrika en Apartheid werd gebruikt om zich af te zetten tegen andere Nederlandse kerkverbanden, terwijl omgekeerd de bevindelijk-gereformeerde religie in Zuid-Afrika als identity marker fungeerde.