Perspectief en gelijkenis in narratieve overtuiging.

Abstract

In dit onderzoek naar narratieve overtuigingskracht wordt getest of een eerste-persoonsperspectief een positieve invloed heeft op de mate van transportatie dat een verhaal oproept. Daarnaast wordt er onderzocht of meer gelijkenis met een hoofdpersoon leidt tot meer zelfrefereren bij lezers. Ook wordt er in dit onderzoek gekeken in hoeverre er een relatie bestaat tussen de narratieve processen transportatie en zelfrefereren. Een experiment met tussenproefpersoonontwerp (N = 123) is gehouden waarin in vier narratieven is gevarieerd tussen eerste- en derde-persoonsperspectief en in hoeveel overeenkomsten de proefpersoon met de hoofdpersoon vertoont. De resultaten lieten geen invloed zien van perspectief op transportatie. Wel bleek in dit onderzoek meer gelijkenis met een hoofdpersoon te leiden tot minder zelfrefereren. Ook bleek er een relatie tussen de narratieve processen transportatie en zelfrefereren. Daarnaast demonstreerde dit onderzoek dat eerste-persoonsperspectief ten opzichte van derde-persoonsperspectief in een narratief leidt tot meer zelfrefereren. Dit effect werd gemedieerd door identificatie. Dit onderzoek laat zien dat transportatie en zelfrefereren wel degelijk een relatie hebben en dat meer gelijkenis met een personage niet altijd leidt tot meer zelfrefereren en mogelijk zelfs averechts kan werken met betrekking tot overtuigingskracht. Beperkingen van dit onderzoek zijn dat alle respondenten vrouwelijke studenten waren, wat betekent dat de uitkomsten mogelijk geen afspiegeling zijn van effecten in de algemene populatie. Daarnaast heeft het onderwerp van de narratieven, namelijk alcoholgebruik, mogelijk invloed gehad op de onderzoeksresultaten.