Het effect van narrativiteit op de geloofwaardigheid en overtuigingskracht van complottheorieën.

Abstract

Het geloof in extremistische complottheorieën kan leiden tot radicalisering en gevaarlijke incidenten in de offline wereld. Het geloof wordt aangewakkerd door de neiging van mensen om informatie te kiezen die overeenkomt met eigen overtuigingen en algoritmes van sociale media platforms. Zodoende moet worden gezocht naar een manier om het geloof in deze complottheorieën tegen te gaan. Een mogelijkheid is het plaatsen van counterberichten op sociale media platforms, die moeten dienen als weerlegging van complottheorieën. Meer begrip blijft ook nodig van wat complottheorieën geloofwaardig en overtuigend maakt. Veel complottheorieën bevatten een narratieve basis. Narratieve teksten bezitten door hun persuasieve mechanismen, zoals transportatie en identificatie, de potentie om te zorgen voor verandering in attitudes, intenties en gedrag. Toch levert onderzoek naar met name tekstuele narratieven wisselende resultaten op. Daarom is in de huidige studie het effect van de mate van narrativiteit op geloofwaardigheid en overtuigingskracht onderzocht. Een hoog-narratieve tekst leidde niet tot een grotere geloofwaardigheid en overtuigingkracht. Er bleek geen sprake te zijn van een mediatie effect via transportatie en identificatie, tevens was van gemodereerde mediatie met moderator Need for affect geen sprake. Het inherent narratieve karakter van een complottheorie zorgt er mogelijk voor dat een complottheorie bewust als narratief structureren, geen additionele persuasieve effecten teweeg brengt. Om de negatieve effecten van het geloof in complottheorieën te reduceren, blijft meer onderzoek nodig naar de geloofwaardigheid en overtuigingskracht van complottheorieën en de mogelijkheden voor de inzet van narratieven in counterberichten.