Marktbetrokkenheid bij infrastructuurplanning : De meerwaarde van publiek-private relaties voor marktpartijen bij grootschalige projecten uitgelicht

Abstract

In Nederland manifesteren grootschalige infrastructuurprojecten zich als projecten die worstelen met het verzamelen van de benodigde politieke steun en het creëren van maatschappelijk draagvlak. Een belangrijk onderdeel van het planningsproces bij deze projecten bestaat daardoor uit het afwegen van uiteenlopende belangen op het gebied van economie, milieu, gezondheid en veiligheid. Vanwege de aanzienlijke belangen bekleedt de overheid, vertegenwoordigd door Rijkswaterstaat, een dominante positie binnen infrastructuurplanning en neemt zij de verantwoordelijkheid op zich voor beheersing van de technische gecompliceerdheid en de complexe omgeving van het project. Om het proces verder te controleren is de planning van infrastructuurprojecten stevig verankerd in publiekrechtelijke wetgeving en procedures. Het uitdragen van een beheersbaarheidsgedachte door de overheid kan in de praktijk gevolgen hebben voor de infrastructuurplanning. Zo blijkt dat deze aanpak kan resulteren in overschrijding van doorlooptijden en een onzekerheid over de uitkomst van het project tot in een vergevorderd stadium. Voor het vergroten van de kwaliteit en snelheid van infrastructuurplanning is Rijkswaterstaat, in navolging op enkele toonaangevende studies, kansen gaan zien in het intensiever en vroeger betrekken van uitvoerende marktpartijen. Deze inzichten hebben geleid tot nieuwe benaderingen van het planningproces, waarbij de overheid in toenemende mate is gaan vertrouwen op private partijen voor de uitvoering van taken betreffende het technisch ontwerp en omgevingsmanagement van infrastructurele projecten. Evaluaties van de nieuwe, meer marktgerichte, planningsprocessen bij grootschalige infrastructuur hebben vooralsnog plaats gevonden vanuit het perspectief van de publiek partij. Centraal hierbij staat veelal de meerwaarde die toenemende marktbetrokkenheid kan opleveren voor het projectresultaat. De potentiële meerwaarde die private partijen partijen ervaren bij vooruitstrevende vormen van marktbetrokkenheid blijkt een onderbelicht onderwerp. De doelstelling van het onderzoek luidt daarom: “Inzicht verschaffen in de potentiële meerwaarde voor marktpartijen van verschillende modellen van marktbetrokkenheid tijdens de planning van grootschalige infrastructuurprojecten teneinde aanbevelingen te doen om deze meerwaarde voor private partijen te vergroten”