“Nederlandse kunst". Een onderzoek naar het discours van de institutionele totstandkoming van de Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië
Keywords
Loading...
Authors
Issue Date
2020-07-22
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
De tweejaarlijkse gebeurtenis waarbij een kunstenaar wordt geselecteerd om Nederland te
vertegenwoordigen op de Biënnale van Venetië, is in een geglobaliseerde kunstsector een opmerkelijk
nationalistisch fenomeen. De manifestatie van de kunstwerken wordt elke keer dan ook veelvuldig
geanalyseerd, maar er is betrekkelijk weinig onderzoek naar de beleidsdoelen en actoren die de
totstandkoming hebben bewerkstelligd van deze inzendingen. Bij de meest recente inzending werd
volgens het Mondriaan Fonds onder andere gelet op de “de impact die het [kunstwerk] zal hebben op
het internationale toneel.” Dit is een onderzoek naar de betekenis van “impact” in relatie tot
“Nederland”.
Om dit te onderzoeken is “Critical Discourse Analysis” toegepast op beleidsteksten en
geschreven uitingen van de betrokken actoren bij de keuze voor inzending: het Mondriaan Fonds en
het internationaal cultuurbeleid. Door deze teksten deconstrueren is onderzocht welke narratieven ten
grondslag liggen aan de totstandkoming van de inzending van de Biënnale in relatie tot de natiestaat
Nederland. Aan de hand van Norman Faircloughs driedimensionale raamwerk is geanalyseerd welke
narratieven omtrent de natiestaat Nederland in de teksten dominant zijn. Aan de hand van het
theoretisch overzicht van Umut Özkirimli welke de belangrijkste paradigma‟s omtrent nationalisme
theorieën samenvat, worden de narratieven vervolgens geduid.
Binnen de teksten blijken de instituties twee dominante narratieven gemeen te hebben. Ten eerste
het narratief waarin wordt gesuggereerd dat internationale culturele activiteiten en het Nederlands
draagvlak voor de culturele sector beide afhankelijk zijn van de faciliteiten van de staat. Ten tweede
het narratief waarin een “unieke Nederlandse cultuur” wordt gesuggereerd. Beiden narratieven
suggereren dat de inzending instrumenteel is aan de legitimering van de Nederlandse staat.
Description
Citation
Supervisor
Faculty
Faculteit der Letteren