Cameratoezicht; de Creatie en Ervaring van een Interdictory space : Onderzoek naar de invloed van (camera)toezicht op de fysieke omgeving en mentale beleving van de Beurstraverse te Rotterdam (de Koopgoot)
Keywords
Loading...
Authors
Issue Date
2011-07
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Deze studie onderzoekt de invloed van (camera)toezicht op de creatie en ervaring van een
interdictory space in de Rotterdamse Beurstraverse (de Koopgoot). Toenemende aantallen
gemeenten waar cameratoezicht wordt ingevoerd en de continue groei in implementatie van het
cameratoezicht in de gemeente Rotterdam, agenderen meer en diepgaander onderzoek naar de
invloed van (camera)toezicht op de openbare ruimte. Dit tevens doordat een ruimte onder toezicht
een geheel nieuw soort space blijkt te zijn. Bestaande conceptualiseringen voldoen niet doordat het
(camera)toezicht binnen de ruimte waarin het plaatsvindt, een nieuw soort space creëert:
interdictory space. Een ruimte waarin mogelijke gebruikers gefilterd en afgestoten kunnen worden.
Afwegingen tussen privacy en veiligheid enkel en alleen, onderschatten de invloed van het
cameratoezicht op de ruimte en ondermijnen de gevoelens van de gebruikers in de ruimte.
Door een beschrijving te geven van bestaande theorieën over space onder toezicht en deze
theorieën toe te passen op een ruimte waarin toezicht in extremis aanwezig is, de Koopgoot te
Rotterdam, zal verdere kennis ontwikkeld worden over de invloed van toezicht op de openbare
ruimte en op de gebruikers van de openbare ruimte. Toegepaste theorie bestaat uit een
conceptualisatie van space dat onder toezicht staat en het daaruit voortvloeiende concept van
interdictory spaces. Alsmede een uiteenzetting van het Panopticummodel zoals gecreëerd door
Jeremy Bentham en geïnterpreteerd door Michel Foucault. De mogelijkheden van een stad tot het
zijn van een Panopticum zijn aan de hand van bestaande theorie, beschreven. Door middel van een
observatie zijn de kenmerken van het Panopticum ook concreet toegepast op de casus, de
Rotterdamse Koopgoot, en hiermee is onderzocht in hoeverre de Koopgoot een Panopticum is. De
gebruikers van de Koopgoot zijn geïnterviewd worden om zo te achterhalen in welke mate zij de
ruimte ervaren als interdictory space en als een Panopticum. Tezamen vormen de theorie en de
empirische data de onderbouwing voor de beantwoording van de hoofdvraag: 'Wat is de invloed van
cameratoezicht op de fysieke omgeving en mentale beleving van de Rotterdamse Koopgoot? Draagt
het cameratoezicht bij aan de creatie en ervaring van een interdictory (space)?'.
De extreme regulering, de eenzijdige aanwezigheid van de winkelfunctie en de selectieve en
controlerende functie van het cameratoezicht binnen de Koopgoot creëren een ruimte die zeer
geschikt blijkt voor consumenten maar tegelijkertijd mensen met andere motieven binnen de ruimte
afstoot en filtert. Los van kenmerken als geslacht, leeftijd en etniciteit kan een scheiding worden
getrokken tussen consumenten en niet‐consumenten, in de ervaring van een interdictory space. Het
merendeel van de respondenten ervaart dat bepaalde personen en/of groepen ongewenst zijn
binnen de Koopgoot maar slechts een enkeling heeft persoonlijke ervaring met deze afstoting en
filtering. De personen en/of groepen die ongewenst zijn blijken dit dan met name te zijn op basis van
de onmogelijkheden die zij hebben te consumeren en gedrag dat uitgeoefend wordt dat het
consumeren niet ten behoeve komt wordt dan ook gemeden in de ruimte. Regels en toezicht zijn
ingesteld op het voorkomen van dit gedrag. Deze conclusies worden onderstreept door de
ervaringen van de respondenten en dan met name de ervaringen van de respondent die op basis van
zijn gedrag en uiterlijk in eerste instantie niet goed lijkt te passen in de consumptieruimte. Het
toezicht maakt de jongeman bewuster van zijn gedrag en leidt ertoe dat hij zich verplaatst naar
andere ruimtes. Door middel van gewenning aan‐ en inpassing van het cameratoezicht in het
dagelijkse leven (naturalization), ontstaat er meer en meer een scheiding tussen gebruikers van de
ruimte in welke mate zij een interdictory space ervaren. De risico’s van de aanwezigheid van de
interdictory space liggen in de mogelijkheden die het (camera)toezicht heeft tot het in de hand
werken van stigmatisering, segregatie, polarisatie en discriminatie in een ruimte die zichzelf
presenteert als openbaar. Het cameratoezicht vormt een selectief en classificerend middel ter
filtering en afstoting binnen de ruimte waarin het plaatsvindt.
Description
Citation
Supervisor
Faculty
Faculteit der Managementwetenschappen