Natuur als ‘Nimby’ voor boeren in de stadsrandzone? Een onderzoek naar enerzijds de doelen en middelen van de gemeente bij natuur- en recreatieontwikkeling in de stadsrandzone, en anderzijds de economische doelen en middelen van de boeren

Abstract

De stadsrandzone is de overgangszone tussen de stad en het platteland, en heeft vaak te kampen met allerlei problemen. De belangrijkste is dat verscheidene functies zich vanuit de stad naar de stadsrandzone hebben verschoven, waardoor deze is gaan verrommelen. Daarnaast zijn er ook problemen voor boeren in deze gebieden, zij hebben door schaalvergrotingen last van ruimtegebrek. Vanuit het GIOS (Groen In en Om de Stad)-beleid komen er steeds meer gemeenten met initiatieven om de stadsrandzone op te knappen, en in te zetten op natuur- en recreatieontwikkeling. Hiermee probeert men diverse doelen te bereiken: (1) maatschappelijke problemen als verrommeling tegen te gaan, (2) een halt toe roepen aan ongebreidelde verstedelijking, (3) bijdrage leveren aan de Ecologische Hoofdstructuur, (4) groen en recreatie dichtbij huis aan kunnen bieden voor de stadsbewoners. Om deze doelen te bereiken heeft de gemeente verschillende instrumenten tot haar beschikking. De belangrijkste is grondverwerving, dus de grond van (agrarische) grondeigenaren kopen en deze ontwikkelen als natuurgebied. Dit kan op vrijwillige basis in overeenstemming met de eigenaar, waarbij de grond wordt verworven tegen de marktconforme agrarische prijs. Een andere mogelijkheid is onteigening, wat gebeurt op basis van volledige schadeloosstelling. Dit instrument wordt echter nog niet veel ingezet voor natuurontwikkeling. Grondverwerving is voor de gemeente echter niet het enige instrument om de natuur- en recreatiedoelen te kunnen bereiken. Er kan ook worden geprobeerd de taak meer bij de agrariërs te leggen, en op natuurbeheer of verbreding in de landbouw aansturen.