'Biesheuvel spreekt u mee'. Een analyse van het werkinterne posture van Biesheuvels publicaties (1964-1972) en de contemporaine receptie.

Abstract

In 1972 debuteerde J.M.A. Biesheuvel met de verhalenbundel In de bovenkooi. Voorafgaand aan deze bundel publiceerde hij regelmatig in literaire tijdschriften als Hollands Maandblad, Maatstaf en Soma. In dit bachelorwerstuk is gekeken welk werkinterne posture uit de voorpublicaties en debuutbundel van Biesheuvel geconstrueerd kan worden. Dit is gedaan met behulp van het analysemodel van Laurens Ham uit zijn proefschrift Door Prometheus geboeid. Uit analyse blijkt dat de lagen van verteller, biografische persoon, auteur en personage in de verhalen vaak samenvallen. Uit analyse van de contemporaine receptie blijkt dat recensenten het personage en de verteller vaak vereenzelvigen met de biografische persoon en auteur. De recensie van Gerrit Komrij en de achterflaptekst van Karel van het Reve kunnen hierbij van invloed zijn geweest. Dat de verhalen met veel aandacht voor de biografische persoon gelezen worden is opvallend, omdat de bundel verscheen in de jaren zeventig, toen autonome literatuurkritiek de boventoon voerde. In een interview met Het Parool bevestigt Biesheuvel zijn posture door zich te vereenzelvigen met de opvattingen van zijn personages en te vertellen over zijn opname in een psychiatrische inrichting. Hierdoor maakt hij het aannemelijk dat zijn verhalen autobiografisch zijn. Wel geeft hij toe de neiging te hebben te overdrijven.