Burgerlijke ongehoorzaamheid en het raciaal contract: een pleidooi voor onbeschaafd verzet

Abstract

Volgens liberale filosofen zoals John Rawls is het, onder bepaalde voorwaarden, te rechtvaardigen als burgers moedwillig de wet overtreden om zo een groter onrecht aan de kaak te stellen. Burgerlijke ongehoorzaamheid kan een legitiem middel zijn om de samenleving te herinneren aan de in het sociaal contract vastgelegde politieke beginselen. Maar wat als dit sociaal contract zelf op een fundamenteel onrecht is gebaseerd? Aan de hand van Charles Mills zijn The Racial Contract betoogt deze thesis dat het liberale begrip van burgerlijke ongehoorzaamheid deel uitmaakt van een traditie die niet-witte mensen uitsluit en reduceert tot tweederangsburgers. Juist ook dan ‘beschaafdheid’ als criterium te stellen voor legitimiteit van verzet wordt deze uitsluiting gereproduceerd. De uiteindelijke conclusie die hieruit wordt getrokken is dat de liberale voorwaarde van beschaafdheid per definitie niet op kan gaan voor niet-witte mensen en dat onbeschaafd verzet een gerechtvaardigd alternatief kan zijn.