Ruimte voor Beleving. De betekenis van de culturele achtergrond van de inwoners bij de beleving van de ruimte bij het maken van een Stadsvisie

Abstract

In dit onderzoek is onderzocht of de culturele achtergrond van inwoners van een stad de basis kan vormen voor verschillen in beleving van de ruimte en hoe dit gebruikt kan worden als uitgangspunt bij het ontwikkelen van toekomstig ruimtelijk beleid, in het bijzonder stadsvisies, waarbij ‘difference’, de verscheidenheid van samenleving, het sleutelwoord is. De case die hierbij onderzocht is, is de stadsvisie voor Beverwijk. Waarbij in dit onderzoek vooral is gekeken naar de beleving van de ruimte door de leden van de Turkse gemeenschap in Beverwijk. Omdat multiculturaliteit in steden zorgt voor een grote diversiteit aan stedelijke identiteiten, zowel de inwoners als de identiteit van de stad zelf, moet er tevens beleid gemaakt worden waarmee de diversiteit in de samenleving weergegeven wordt. Leonie Sandercock spreekt over het gebruik van ‘difference’ als analysecategorie. Het maken van stadsvisies is hierbij uitgangspunt, deze zijn gericht op de identiteit van de stad die tot uiting komt in beelden en verhalen van de stad. Deze ‘images’ van de stad worden gevormd door de beleving van de ruimte door een individu. Hierbij vormt de identiteit van een individu de basis. De beleving van de ruimte kan worden onderzocht door middel van mental maps, hiermee krijg je de psychologische beelden van de ruimte boven. Dit wordt vooral bepaald door het ruimtegebruik van het individu. Naast de mental maps is tevens de ‘sense of place’ onderzocht bij leden van de Turkse gemeenschap in Beverwijk. Aan de hand van kwalitatieve onderzoeksmethode zal data worden verzameld en geïnterpreteerd. Op basis van het praktijkonderzoek, zijn wel een aantal verschillen gevonden tussen de beleving van de ruimte in Beverwijk tussen Turkse allochtonen en autochtonen. In samenhang met de theorie echter kan geconcludeerd worden dat de culturele achtergrond van leden van de Turkse gemeenschap, slechts voor een klein deel de verschillen, die er zijn tussen allochtonen en autochtonen bij de beleving van Beverwijk, kan verklaren. Het is erg lastig om te bepalen in welke mate de culturele achtergrond een rol speelt bij de beleving van de ruimte, er zijn ook andere factoren die verklaringen kunnen vormen voor de verschillen. De migrantenidentiteit blijkt van groot belang, dit zorgt in de beleving van Beverwijk voor de grootste verschillen tussen autochtonen en Turkse allochtonen. De verschillen zijn vooral zichtbaar bij de gehechtheid en gebondenheid bij de plaats. De migrantenidentiteit zorgt er mede voor dat het niet mogelijk is om de spreken van een zuivere culturele achtergrond bij de Turkse allochtonen, omdat deze is gemengd met de Nederlandse cultuur. Verschillen naar aanleiding van de culturele achtergrond hebben betrekking op details en zijn in deze niet bepalend. Verschillen in beleving van de ruimte zijn meer uitkomsten van verschillen in sociaaleconomische positie en leeftijd. Zo kan geconcludeerd worden dat bij de ontwikkeling van stadsvisies de ‘difference’ benadering volgens Sandercock wel moet worden toegepast, maar dient niet direct de culturele verscheidenheid te reflecteren. Er dient dan ook naar alle mensen geluisterd te worden en iedereen moet de kans krijgen zijn of haar verhaal te laten horen. Hier zijn wellicht andere methodes nodig om ander culturele groepen te bereiken en hen te bewegen actief na te denken over hun stad. Dat is ook precies waar het in de ‘difference’ benadering uiteindelijk om draait, er moeten nieuwe manieren worden gevonden, waarbij ook diegene die het lastigst te bereiken zijn, ook de kans krijgen mee te denken en praten in het proces.