Het Nederlandse antiterrorismebeleid na 9/11 : Een aanslag op het veiligheidsgevoel van burgers?
Keywords
Loading...
Authors
Issue Date
2013-09-13
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
De terroristische aanslagen op 11 september 2001 in de Verenigde Staten bleken op het gebied van
veiligheid een mijlpaal in de geschiedenis. In de Verenigde Staten werden na de aanslagen harde
veiligheidsmaatregelen getroffen in de zogenaamde war on terror. Ook in Nederland droeg 9/11 bij
aan de totstandkoming van een antiterrorismewetgeving. Een specifieke wetgeving bestond er in
Nederland tot dan toe niet. Terroristische aanslagen vielen in de periode voor 2001 onder de
bestaande wetgeving. De aanslagen in de Verenigde Staten hebben gezorgd dat er een specifiek
antiterrorismebeleid ontstond, met daarin verschillende maatregelen die moesten bijdragen aan de
voorkoming van een terroristische aanslag. Terrorisme werd vanaf 11 september 2001 een belangrijk
politiek thema. Mede door een reeks latere aanslagen in Madrid, Londen en de moord op Theo van
Gogh bleef het thema actueel. Dit leidde in de periode rond 2005 tot een grote angst onder de
bevolking voor een mogelijke terroristische aanslag (Terrorismemonitor, 2010; Frerichs &
Schildmeijer, 2005). Nederland was in de ban van het terrorisme. Deze latere gebeurtenissen hebben
ervoor gezorgd dat de overheid in zeer rap tempo verschillende maatregelen in het kader van
terrorismebestrijding door kon voeren (Van der Woude, 2009, p. 10). Hoewel enkele maatregelen
een inbreuk waren op de persoonlijke vrijheden van mensen, stond het merendeel van de bevolking
vanwege de angst voor mogelijke aanslagen welwillend tegenover de invoering van deze ingrijpende
maatregelen.
In dit onderzoek wordt de veiligheidsbeleving van de burgers anno 2013 onderzocht. De laatste jaren
heeft zich in Nederland geen incident op het gebied van terrorisme voorgedaan. Tegenwoordig
wordt er meer over Europa en de economische crisis gepraat, dan over een mogelijke terroristische
dreiging. In dit onderzoek staat de huidige veiligheidsbeleving centraal. Er wordt gekeken in hoeverre
deze afwijkt van de veiligheidsbeleving in de periode dat de antiterrorismemaatregelen werden
genomen. Daarbij wordt onderzocht in hoeverre deze antiterrorismemaatregelen van invloed zijn op
de veiligheidsbeleving van mensen. Omdat er talloze maatregelen onder het mom van
terrorismebestrijding zijn gekomen, is er in dit onderzoek een selectie gemaakt van vier ingrijpende
maatregelen. Deze maatregelen zijn het permanent cameratoezicht op straat, de mogelijkheid om
preventief te fouilleren, de identificatieplicht en het aftappen en opslaan van telefoon-, email- en
internetgegevens.
De centrale vraag in dit onderzoek luidt: “In hoeverre heeft het nieuwe antiterrorismebeleid een
bijdrage geleverd aan het verbeterde veiligheidsgevoel m.b.t. een mogelijke terroristische aanslag in
Nederland?”. Om een goed beeld te krijgen van de veranderingen die op veiligheidsgebied hebben
plaatsgevonden na 9/11, worden deze in het theoretisch hoofdstuk uiteengezet. Aan de hand van de
window of opportunity theorie van Kingdon (1995) wordt de invloed van 9/11 bij het tot stand komen
van het huidige Nederlandse antiterrorismebeleid verklaard. De aanslagen opende een policy
window waardoor beleid mogelijk werd. De drie belangrijkste stromen in het model, de problemen
stroom, de politieke stroom en de beleidsstroom kwamen door 9/11 bij elkaar. Hoewel terrorisme al
langer een probleem was, richtte 9/11 in een klap de aandacht hierop. Ook binnen de politiek werd
terrorisme en de bestrijding daarvan ineens een belangrijk thema. De overheid wilde alles in het
werk stellen om een mogelijke terroristische aanslag in Nederland te voorkomen en kwam met een
nieuw antiterrorismebeleid. Dit terrorismebeleid bevatte een veelheid aan nieuwe wetten in de strijd
tegen het terrorisme. In dit onderzoek is zoals gezegd een selectie gemaakt voor een viertal wetten
die verder onderzocht worden. Deze vier wetten hebben de vrijheden van de doorsnee burger
aangetast.
Description
Citation
Supervisor
Faculty
Faculteit der Managementwetenschappen