Een ongedeeld Nijmegen : Sociaal beleid of disciplinering van de maatschappij?

Keywords
Loading...
Thumbnail Image
Issue Date
2010-07-02
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
In deze studie is het social mix beleid van de gemeente Nijmegen onderzocht op de mate waarin daarbij sprake is van de disciplinerende technieken toezicht, normalisering en examinering. Het streven naar social-economisch gemengde wijken (social mixed communities) wordt in 1997 met de invoering van de nota Stedelijke vernieuwing een feit. Zo ook in de gemeente Nijmegen, waar vanaf het begin actief werd gewerkt aan de realisatie van een ongedeelde stad. De argumentaties achter dit beleid lopen uiteen maar in hoofdzaak gaat het om het bevorderen van sociaal-economische integratie, leefbaarheid en draagvlak voor de stedelijke economie en culturele voorzieningen. Het middel waarmee getracht wordt de ongedeelde stad te verwezenlijken is differentiatie van woonmilieus aan de hand van herstructurering. Opvallend is dat in Nijmegen in de eerste jaren van de 21e eeuw, na hevige culturele en politieke spanningen, het beleidsveld werd bijgesteld en voorts ook het tegengaan van etnische segregatie werd nagestreefd. Michel Foucault biedt met zijn theorie van de disciplinaire maatschappij een interessante benadering voor de analyse van het social mix beleid. In zijn boek Discipline, toezicht en straf beschrijft hij de overgang van een gewelddadig en op wraak gericht strafsysteem naar een systeem met gevangenissen gericht op de heropvoeding van misdadigers. Dit nieuwe disciplinaire systeem bleef echter niet beperkt tot de gevangenis maar verspreidde zich in de loop van de jaren door de gehele maatschappij. Foucault noemt het Panopticon van Jeremy Bentham als model voor perfecte disciplinering. Deze gevangenis is zo ingericht dat alle gevangenen vanuit een centrale wachttoren continu in de gaten kunnen worden gehouden. Het feit dat deze toren geblindeerd is maakt dat de gevangen nooit weten wanneer er daadwerkelijk op hen wordt toegezien. Dat er mogelijkerwijs wordt toegezien is echter voldoende voor gedragsaanpassing van de gevangenen. De instrumenten die Foucaults disciplinaire maatschappij mogelijk maken zijn hiërarchisch toezicht, normalisatie en examinering. De analyse van het social mix beleid in Nijmegen geeft aan dat ook hier sprake is van gebruik van disciplinaire technieken. Zo vindt er door de digitalisering van onderzoeksresultaten steeds efficiënter en effectiever toezicht plaats. Het toezicht wordt aan de hand van camera’s en Toezichthouders in de herstructureringswijken ook steeds zichtbaarder gemaakt. Ook is bij het social mix beleid sprake van normalisatie en examinering. Voortdurend wordt het streven om de (abnormale) lagere inkomensklassen te laten overgaan in de middenklasse (norm) kenbaar gemaakt. Uit het onderzoek kan worden geconcludeerd dat er wel hoewel de verschillende disciplinaire methoden, vooral in het geval van toezicht, steeds intensiever worden toegepast dit echter niet tot meer discipline heeft geleid. Het toezicht is niet zichtbaar genoeg en de burger kan zich hieraan vooralsnog zonder al te veel moeite onttrekken.
Description
Citation
Faculty
Faculteit der Managementwetenschappen