Risicomanagement bij de verzakelijking van bedrijventerreinen : Een analyse met behulp van de RISMAN-benadering

Keywords
Loading...
Thumbnail Image
Issue Date
2012-08
Language
nl
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
De aanleg van bedrijventerreinen in Nederland wordt momenteel gedomineerd door gemeenten. Zij verwerven de gronden, maken deze bouwrijp en verkopen de kavels aan de afzonderlijke eindgebruikers. Dit wordt actief grondbeleid genoemd. Gemeenten zien dit enerzijds als onderdeel van hun taakstelling, anderzijds hopen zij hiermee werkgelegenheid op hun grondgebied aan te trekken. Hierdoor ontstaat er een concurrentiestrijd tussen gemeenten met als doel bedrijven binnen hun grenzen te laten vestigen. De schaduwzijden van dit publieke monopolie zijn duidelijk zichtbaar. Grond wordt inefficiënt gebruikt, doordat gemeenten kavels tegen een lage prijs aanbieden. Bovendien verouderen de bedrijventerreinen in rap tempo, doordat er geen integrale gebiedsontwikkeling wordt toegepast. De versnipperde eigendomsstructuur maakt het lastig een bedrijventerrein in zijn geheel te onderhouden. Deze vlugge veroudering van bedrijventerreinen leidt eveneens tot een lage kapitaalwaarde van het bedrijfsvastgoed, waardoor ondernemers weinig investeringen doen in hun bedrijfspand. Dit probleem heeft de afgelopen jaren veelvuldig aandacht gekregen in termen van verrommeling en verloedering. Een alternatief ontwikkelmodel is het faciliterende grondbeleid. Hierbij wordt grond verworven door marktpartijen waarna de bedrijfsruimten door hen worden verkocht of verhuurd aan de gebruikers. Ook kunnen kavels worden aangeboden waarop ondernemers zelf een pand bouwen. Gemeenten zijn in dit ontwikkelmodel geen grondexploitant, maar spelen slechts een ondersteunende rol. Een dergelijk beleid zou het inefficiënte grondgebruik en de veroudering van bedrijventerreinen een halt kunnen toeroepen, doordat men integrale gebiedsontwikkeling toepast en de kavels niet tegen een lage prijs aanbiedt. Bedrijventerreinenontwikkeling door marktpartijen noemt men de verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt. Dit ontwikkelmodel komt tot op heden weinig voor in Nederland, slechts 2% van het Nederlandse bedrijfsvastgoed is in eigendom van en wordt verhuurd door institutionele beleggers. De ministeries van Economische Zaken en VROM koesteren eveneens de wens tot de verzakelijking van de ontwikkeling van bedrijventerreinen. In 2010 brachten zij de Roadmap naar verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt uit, waarin de achtergrondsituatie wordt geschetst, alsmede het traject dat afgelegd dient te worden teneinde de verzakelijking te bewerkstelligen. In deze scriptie wordt verondersteld dat er nauwelijks private investeringen op bedrijventerreinen geschieden vanwege de te grote risico´s voor marktpartijen, in het bijzonder ontwikkelende beleggers. Deze risico´s vormen een belemmering voor verzakelijkingsprocessen. Ook wordt aangenomen dat private partijen meer oog hebben voor de risico- en rendementsaspecten bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen dan gemeenten dat hebben. Betrokkenheid van commerciële partijen op de bedrijventerreinenmarkt zou in dat geval een meerwaarde hebben. De doelstelling van deze scriptie is de volgende: Het doel van dit onderzoek is inzicht verkrijgen in de risico´s omtrent de private ontwikkeling van bedrijventerreinen en de beheersmaatregelen om die risico’s ondervangen. Door het opstellen van een risicokader en het uitvoeren van een risicoanalyse vanuit de optiek van ontwikkelende beleggers kan de verzakelijking van de bedrijventerreinenmarkt gestimuleerd worden.
Description
Citation
Faculty
Faculteit der Managementwetenschappen